• آژانس بين المللي انرژي اتمي شواهدي را در اختيار دارد که با استناد به آنها کشورها ميتوانند مجازاتهايشان را تشديد کنند.
• وضعيت ديپلماتيک و ژئوپوليتيک کنوني جزو دلايلي بوده اند که باعث شده اند لحن آژانس تغيير کند.
گسترش سلاحهاي هسته اي ـ گزارشي که اخيراً توسط آژانس بين المللي انرژي اتمي تدوين شده است سفت و سختترين و کاملترين گزارشي است که تاکنون توسط اين آژانس در مورد وضعيت برنامه هسته اي ايران تدوين شده است. پس از سالها رفتار مبهم و سپس محتاطانه آژانس در قبال مسئله هسته اي ايران، طبق اطلاعاتي که بدست فيگارو رسيده است آژانس قصد دارد در جلسه آتي شوراي حکام که در تاريخ 17 نوامبر در وين برگزار خواهد شد با اتکاء به اسناد و مدارک نشان بدهد که ايران يک برنامه هسته اي نظامي را دنبال ميکند و هدف اين برنامه اين است که ايران به سلاح اتمي مجهز بشود. يک کارشناس که از نزديک با اين پرونده آشنايي دارد ميگويد که گزارش مزبور يکي از مهمترين گزارشها در مورد اين موضوع است.
در پاريس و در وزارت خارجه هاي همه کشورهايي که نگران گسترش سلاحهاي هسته اي هستند ويژگي نظامي برنامه هسته اي ايران رازي است که همه از آن خبر دارند. تصاوير ماهواره اي، گزارشهاي کارشناسان و اظهارات مخالفان ايراني همگي نشان ميدهند که برنامه هسته اي ايران نظامي است. آژانس بين المللي انرژي اتمي که يک نهاد وابسته با سازمان ملل است همواره نسبت به فعاليتهاي ايران در زمينه غني سازي اورانيوم بصورت علني اظهار نگراني کرده است ولي تاکنون هيچگاه به صراحت نگفته است که برنامه هسته اي ايران نظامي است. آژانس قصد دارد اين موضوع را در ماه آينده اعلام بکند. چرا الآن ؟ قبل از هر چيز به اين دليل که برغم اعتراضات سياسي که که رژيم را از سال 2009 به بعد در يک وضعيت دفاعي قرار داده اند ايران حرکت سريعش بسوي بمب را همچنان ادامه ميدهد : استقرار کوره هاي جديد، ايجاد سانتريفوژهاي بيشتر، ادامه فعاليتهاي غني سازي،...
البته افرادي که در اين پرونده سررشته دارند ميگويند که هيچکدام از عناصري که اکنون قرار است اعلام بشوند عناصر چندان جديدي نيستند. به اعتقاد برخي از آنها آژانس ميبايست بسيار زودتر از اينها مشتش را بر روي ميز ميکوبيد. به گفته آنها کنار رفتن محمد البرادعي که در پايان سال 2009 منصبش در رأس آژانس را ترک کرد باعث شد که کارشناسان بتوانند نظراتشان در مورد اين موضوع را بصورت آزادانه بيان بکنند و مسئولان جديد آژانس بررسي اين پرونده را به تيمهاي جديدتر و حرفه اي تر محول بکنند. رئيس قبلي آژانس که مصري بود طي يک مدت طولاني اين گمان در مورد او وجود داشت که تلاش ميکند برنامه هسته اي ايران را کم اهميت جلوه بدهد و حتي برخي از عناصر اين پرونده را پنهان کرده بوده است (مراجعه شود به روزنامه فيگارو مورخ 29 ژانويه 2011).
دويدن در پي زمان ـ وضعيت ديپلماتيک و ژئوپوليتيک کنوني جزو دلايلي بوده اند که باعث شده اند لحن آژانس تغيير کند. در پايتختهاي غربي همه بر اين باور هستند که در مورد اين موضوع بايد قبل از سال 2012 يک اقدام جدي انجام داد. سال 2012 در چند کشور يک سال انتخاباتي مهم است : در روسيه ولاديمير پوتين که قرار است مجدداً در منصب رياست جمهوري قرار بگيرد ممکن است مواضع روسيه در قبال غرب را سختتر بکند. در حالي که پيش بيني ميشود در اجلاس ناتو در شيکاگو در جريان بحث پيرامون سيستمهاي دفاع ضد موشکي تنشهاي متعدد پديدار بشوند، به اعتقاد برخي از ديپلماتها، روسيه ممکن است تمايل پيدا بکند که به منظور تقويت مواضعش کارت ايران را بازي بکند. در واشنگتن، مشکلات متعددي که باراک اوباما با آنها روبروست ممکن است باعث شوند که او موقتاً از پرداختن به برخي پرونده هاي بين المللي صرفنظر بکند تا بتواند همه انرژيهايش را بر روي مسائل داخلي آمريکا متمرکز کند. در فرانسه تاکنون نيکلا سارکوزي پرونده ايران را يکي از پرونده هاي بين المللي برخوردار از اولويت محسوب ميکرد. در صورت شکست سارکوزي در انتخابات رياست جمهوري در سال 2012 ممکن است قاطعيت فرانسه در قبال ايران کمتر بشود. در چين در سال آينده پنجمين نسل رهبران در حزب کمونيست چين زمان امور را در دست خواهد گرفت. از سوي ديگر بطور همزمان در تايوان انتخابات پارلماني و رياست جمهوري برگزار خواهند شد. مجموعه اين تحولات ممکن است باعث شود که پرونده ايران از تقويم بين المللي حذف بشود. نکته ديگر اين است که برخي از ناظران معتقدند که مجازاتهاي بين المللي عليه رژيم تهران دارند تاثيرات خودشان را بر روي آن رژيم ميگذارند گرچه حکومت ايران همچنان تلاش ميکند که عواقب اقتصادي اين مجازاتها را پنهان کند.
با توجه به مجموعه نکات فوق الذکر، اکنون چند ماه است که در همه پايتختهاي غربي يک دويدن در پي زمان آغاز شده است تا در حدي که وضعيت ژئوپوليتيک امکان آن را ميدهد حکومت ايران زير ضرب قرار داده بشود.
براي رسيدن به هدفشان، چندين کشور مدارک متعددي که در مورد برنامه هسته اي ايران داشته اند را در اختيار آژانس قرار داده اند. اين کشورها در حال فکر بر روي مجازاتهاي جديدي هستند که يک فروپاشي احتمالي رژيم ايران را تسهيل بکند. برخي از کارشناسان معتقدند اکنون ديگر دير شده است که کسي بخواهد از دستيابي رژيم ايران به سلاح اتمي جلوگيري بکند. آنها نگران هستند که اتمي شدن ايران در دوران رژيم کنوني محقق بشود. آنها همچنين ميخواهند شرايطي ايجاد نشود که اسرائيل تصميم بگيرد به حملات پيشگيرانه عليه مراکز هسته اي ايران مبادرت بکند و شاهد عواقبي باشيم که چنين حمله اي براي کل منطقه در بر خواهد داشت.
